Oke, als aankomen of afvallen puur afhankelijk is van calorieën, kan het dan zijn dat er iets mis is met je calorieverbruik? We kennen allemaal wel iemand die het gevoel heeft al aan te komen door naar eten te kijken of aan een appel te likken. En iemand die heel slank is maar lijkt te eten als een bouwvakker. Hoe kan dat dan?
Laten we voorop stellen dat iedereen anders is en dat je calorieverbruik voornamelijk bepaald wordt door je lengte, gewicht, geslacht en activiteit. Dat zijn best wel wat variabelen die voor flink wat verschillen zorgen. Als vrouw van 1.60m en 60kg met een zittend beroep heb je een heel ander energiebudget dan als vent van 1.85m en 90kg met een staand beroep. En dat kan zeker impact hebben op je afslanktraject.
Maar in hoeverre is je metabolisme aanpasbaar? Gaat je verbranding heel drastisch achteruit als je ouder wordt? Zorgt crash dieten voor schade aan je metabolisme? En gaat je lichaam in spaarstand als je te weinig eet? In dit blog focussen we op een aantal van deze vragen.
De impact van leeftijd
Eén van de meest gestelde vragen die we krijgen over metabolisme is de impact van leeftijd. Die impact is een stuk minder groot dan veel van ons denken. Je metabolisme blijft nagenoeg stabiel tussen je 20e en 60e, als we niet kijken naar verandering van leefstijl en/of lichaamsgewicht. Dat wil dus zeggen dat als je energieverbruik voor jouw gevoel omlaag is gegaan tussen je 20e en 40e, dat dat niet komt door je leeftijd maar doordat je in deze periode minder bent gaan bewegen. En dat is best fijn! Je kunt je leeftijd niet veranderen, je hoeveelheid dagelijkse beweging wel. Leefstijl is dus bepalender dan leeftijd.
Je lichaam in ‘de spaarstand’?
Naast leeftijd zijn mensen bang dat hun dieet invloed heeft op hun metabolisme. Dat als je te weinig eet, je lichaam in een spaarstand raakt. Dit is niet het geval. Er was zelfs iemand die meer dan een jaar niet at en 125 kg verloor! Je metabolisme past niet zomaar aan als je weinig eet. Alle extra energie die je verbruikt zorgt dus voor gewichtsverlies, je gebruikt dan namelijk (o.a.) je vetvoorraden als energiebron. Het is natuurlijk wel zo dat je iets minder verbruikt als je veel kilo afvalt, dat zijn simpelweg ook kilo’s die je niet meer de hele dag hoeft mee te sjouwen en dat scheelt energie! Maar daarbuiten zien we geen onverklaarbare veranderingen en je hoeft je dus geen zorgen te maken voor schade aan je metabolisme door het volgen van een dieet.
Compenseren in ‘Non-Exercise Activity’
Er is wel een andere verklaring voor een tijdelijke afname van energieverbruik terwijl je dieet. Het kan namelijk zo zijn dat je onbewust minder gaat bewegen gedurende de dag. We hebben het dan over heel alledaagse dingen zoals met je handen praten, de trap nemen in plaats van de roltrap, met je haar spelen etc. Dit soort beweging noem je NEAT en staat voor ‘Non-Exercise Activity Thermogenesis’. Als reactie op een verlaagde calorie inname kan een aanpassing in je NEAT zorgen voor 27% minder kcal verbruik! NEAT compensatie lijkt het verschil te maken tussen de mensen die een ‘traag’ of ‘snel’ metabolisme lijken te hebben.
Omgekeerd zien we namelijk ook dat sommige mensen aanzienlijk meer spontane bewegingen vertonen als ze juist veel calorieën eten. In dit onderzoek aten jonge mannen 1000 kcal extra en compenseerden zij 70% (!) hiervan met extra beweging. Omdat NEAT grotendeels een onbewust proces is, is het moeilijk om hierop te sturen. Ons advies is daarom simpelweg: blijf zoveel mogelijk bewegen tijdens je gewichtsverliestraject. Pak de fiets naar kantoor, neem de trap i.p.v de lift, zorg dat je je stappen haalt etc.
Conclusie
Dit was ons laatste blog uit deze reeks. Hoe je het ook wendt of keert – gewichtscontrole draait om de energiebalans. In de eerste blog zeiden we al dat simpel heel anders is dan makkelijk. Hoewel jij wellicht graag wil afvallen om op het strand te shinen, is je lichaam minder enthousiast over een periode van uithongering, wat evolutionair best logisch is. Zaken als onbewust eetgedrag, NEAT aanpassing, de beschikbaarheid van hoogbewerkt, calorierijk en ultra verleidelijk voedsel maken gewichtsverlies hoe simpel dan ook, aardig uitdagend.
Wil jij hulp om met dit soort obstakels om te gaan? Maak hier een afspraak met 1 van onze trainers.
