Van alle boosdoeners die we horen bij BOOST Clubs staat suiker stipt op nummer 1. Maar is dat wel terecht? Om de vraag of suiker echt zo een dikmaker is goed te kunnen beantwoorden delen we de vraag in tweeën.
Vraag 1: Zorgt suiker voor gewichtstoename, los van de energiebalans?
Vraag 2: Verleid suiker om meer te eten, waardoor je sneller meer kcal eet?
De negatieve gezondheidseffecten van suiker
Laten we beginnen met de eerste, die kunnen we eigenlijk makkelijk tackelen. Allereerst met dit onderzoek waarin geen verschil werd gevonden in gewichtsverlies, bloedwaarden en/of gezondheid tussen een dieet wat voor 4% of 43% suiker bestond (zolang de calorieën gelijk blijven).
Dit komt overeen met de bevindingen uit dit onderzoek over gewichtsverlies. En ook in dit onderzoek werd geen verschil gevonden in bloedwaarden. Dus naast gewichtscontrole hoef je niet bang te zijn voor andere negatieve gezondheidseffecten. Behalve wellicht de gezondheid van je gebit uiteraard, maar dat voor nu terzijde.
Met vraag 1 zijn we dus vrij snel klaar. Vraag 2 is echter wat complexer. Suiker kan namelijk zeker zorgen voor overeten maar wellicht niet om de redenen die je eerder hebt gehoord.
De energiedip
Het ligt bijvoorbeeld niet aan de dip in je suikerspiegel na het eten van suiker. Dit lijkt vooral een psychologisch fenomeen te zijn, in plaats van fysiologisch. In een onderzoek waarbij proefpersonen intraveneus (via een infuus) suiker toegediend kregen zien we inderdaad de befaamde piek in de bloedsuikerspiegel gevolgd door een dip. Die dip gaat echter niet gepaard met een hongergevoel. Grote kans dus dat wanneer jij na het eten van een donut zin hebt in nog een donut, het vooral komt omdat je meer wilt van dat wat je lekker vindt.
Is suiker verslavend?
Nee, suiker is niet verslavend. Het idee dat suiker verslavend werkt heerst omdat dezelfde gedeelten in het brein oplichten als bij het gebruiken van cocaïne. Het klinkt dus best aannemelijk, tot we zien dat dit oplichten ook gebeurt bij ander ‘belonend gedrag’ zoals water drinken of de muziek luisteren die je leuk vindt. Kijk voor het verschil eens naar deze video.
Suiker op zichzelf is geen verslavende stof. Was dat wel zo, dan zouden we drang hebben naar de stof zelf en craven naar pure suikerklontjes of het drinken van glazen vol honing. Maar we hebben zin in chocolade en koekjes. Niet de stof dus maar de smaak. En vaak niet eens alleen de zoete smaak. Je zoete drang wordt bijvoorbeeld niet altijd gestild door een stuk fruit, wat ook heel zoet kan zijn.
Het zijn vooral de smaakcombinaties die het meest verleidelijk zijn. Denk maar aan vet met suiker —
smeuïg en zoet zoals in bijvoorbeeld chocolade of roomijs. Als er iets bestaat als een eetverslaving is dat eerder verslaafd zijn aan eten (de activiteit/het gedrag) dan een daadwerkelijke substantieverslaving (verslaafd aan de voedingsstof zelf).
Is suiker dan onschuldig?
Nee, ook dat niet helemaal. Suiker scoort laag op de verzadigingsindex, wat wil zeggen dat suiker niet zo vult. Jij zit niet voller van een kopje koffie met suiker, dan een kopje koffie zonder suiker. Weet je nog dat we in ons vorige blog Moeite met afvallen? vertelden dat mensen slecht zijn in het schatten van calorieën? Dit helpt in ieder geval niet. En hoewel suiker an sich geen schadelijke of dik makende stof is, zit het wel in heel veel producten die wij onwijs lekker vinden. Waardoor het heel uitdagend kan zijn om dan tegen jezelf te zeggen dat je er niet ‘toch nog ééntje neemt’.
In ons volgende blog zoomen we dieper in op de rol van dit soort producten in je voedingspatroon.
